Budynek Muzeum to renesansowy pałac z XVII wieku, będący niegdyś własnością rodziny Kietliczów, zaprojektowany przez włoskiego architekta Alberta Antonio z Urbino.

Początki Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza związane są z funkcjonowaniem działu archeologicznego Muzeum Ziemi Lubuskiej. Dział, powołany do życia w 1958 roku, skupił początkowo swoją działalność na przygotowaniach do obchodów tysiąclecia państwa polskiego. Od 1960 roku coraz częściej badano stanowiska związane z kulturą łużycką. Eksplorowano przede wszystkim cmentarzyska (Stary Kisielin, Trzebule, Kotla).

Wzrastająca liczba koniecznych wykopalisk powodowała przyrost materiału zabytkowego, którego nie mogły pomieścić skromne magazyny Muzeum Ziemi Lubuskiej. W związku z tym pojawił się projekt przeniesienia zbiorów archeologicznych do renesansowego dworu w Świdnicy i wyodrębnienia działu archeologicznego w oddział muzealny MZL. Stąd był już tylko krok do pełnego usamodzielnienia się placówki, co stało się faktem 1 stycznia 1982 roku.

Zdecydowaną większość zbiorów muzealnych stanowią zabytki pozyskane w trakcie wykopalisk archeologicznych. Niewielkim, ale znaczącym fragmentem tych zbiorów są przedmioty pochodzące z przypadkowych znalezisk oraz spuścizna po zbiorach byłych muzeów niemieckich. Odrębną kategorią zbiorów jest kolekcja około 3000 monet. Obok wielkiej ilości ceramiki i biżuterii z różnych okresów pradziejów w muzeum przechowywane są okazy militariów z okresu wpływów rzymskich i średniowiecza.

W zbiorach muzeum znajduje się także kolekcja zabytków pochodzących z prekolumbijskiej Ameryki.

Obecnie w muzeum eksponowane są 4 wystawy stałe. Pierwsza z nich, edukacyjna, poświęcona jest łowcom i rolnikom epoki kamienia na środkowym Nadodrzu. Druga prezentuje kulturę łużycką, ze szczególnym uwzględnieniem zabytków pochodzących z grodziska w Wicinie. Trzecia przedstawia osadnictwo na przełomie er na środkowym Nadodrzu. Czwarta ekspozycja - materiały związane z obronnością zachodniej granicy państwa piastowskiego oraz osadnictwem wczesnośredniowiecznym.